Türkiye ve UNRWA ortasında temsilcilik muahedesi imzalanacak
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran, Fidan ve Genel Komiser Lazzarini’nin, 21-22 Haziran’da İstanbul’da düzenlenen İİT Dışişleri Bakanları Kurulu 51. Oturumu marjında, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile UNRWA Ortasında UNRWA Ankara Temsilciliğinin Kurulmasına Ait Anlaşma”yı imzalaması öngörülüyor.
Kelam konusu mutabakatla Türkiye’de bir UNRWA Temsilciliği açılmasının tabanı hazırlanacak.
Türkiye’nin UNRWA’ya yaklaşımı ve desteği
Türkiye, UNRWA’ya prensipli takviyesi çerçevesinde Filistinli mültecilerin eğitim ve sıhhat başta olmak üzere temel gereksinimlerinin karşılanmasında UNRWA’nın yadsınamaz rolü olduğuna atıfla UNRWA’ya istekli maddi katkı sağlamakta, ikili seviyede ve çok taraflı platformlarda Ajans’a takviye davetinde bulunuyor.
Bu kapsamda Türkiye, İsrail Parlamentosu’nun, UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verilmesi emeliyle 28 Ekim 2024’te kabul ettiği kararın memleketler arası hukuku açıkça ihlal ettiğini farklı vesilelerle belirterek, Filistin-İsrail probleminde iki devletli tahlile ulaşılana kadar UNRWA’ya siyasi, mali ve tüzel takviye verilmesinin memleketler arası toplumun ahlaki sorumluluğu olduğunu vurguluyor.
Bu anlayışla Türkiye, UNRWA’nın da ortalarında bulunduğu BM ajanslarına ait İsrail’in yükümlülüklerine dair Milletlerarası Adalet Divanı’ndan (UAD) görüş talep edilmesi hakkındaki BM Genel Şura kararına eş sunucu oldu ve UAD’ye yazılı ve kelamlı beyanda bulundu.
Türkiye ayrıyeten, UNRWA’nın Finansmanı Çalışma Kümesi’nin (WGFU) başkanlığını yürütmektedir ve son yıllarda UNRWA’ya en fazla maddi katkı sağlayan ülkeler ortasında bulunmaktadır.
Türkiye, Ajans’a 2023 yılında 10 milyon dolar istekli katkı sağlarken 7 Ekim 2023’ü izleyen süreçte, BM İnsani İşler Eşgüdüm Ofisinin (OCHA) Acil Yardım Daveti kapsamında, Ajans’a 2023 yılı Kasım ayında 1 milyon dolar ek istekli katkıda bulundu.
2024’te 10 milyon dolar istekli katkıyla birlikte yıl içinde ek 2 milyon dolar Ajans’a aktarılırken ilaveten AFAD tarafından 3 milyon dolar nakdi yardım yapıldı. 2025’te ise 10 milyon dolar istekli katkı sunuldu.
UNRWA’nın tarihçesi, rolü ve yapısı
UNRWA, 8 Aralık 1949 tarih ve 302 (IV) sayılı BM Genel Kurulu kararıyla kuruldu ve 1 Mayıs 1950 prestijiyle faaliyetlerine başladı. Filistin mültecilerinin haklarının korunması ile eğitim, sıhhat, toplumsal yardım, mikro finans, barınma ve birinci yardım alanlarında faaliyet gösteren Ajans’ın misyon yönergesi üç yıllık mühletlerle BM Genel Konseyi’nde yenilenmekte.
30 bine yakın işçiyle BM’nin en büyük ajanslarından biri olan UNRWA’nın ana merkezleri Amman ve Gazze’dedir. Doğu Kudüs dahil Batı Şeria, Gazze Şeridi, Ürdün, Lübnan ve Suriye’de UNRWA’nın saha ofisleri bulunmakta. Filistin, Ürdün, Lübnan ve Suriye’de yaklaşık 5,9 milyon Filistin mültecisi UNRWA’nın vazife alanına giriyor.
UNRWA’nın program bütçesinin yaklaşık yüzde 95’i istekli kaynaklardan sağlanıyor.
