‘Eğirdir Gölü Su Aksiyon Planı’ tamamlandı

Bazı programlara katılmak üzere Isparta’ya gelen Yumaklı, Eğirdir ilçesinde “Eğirdir Gölü Su Hareket Planı Açıklaması, İstişare ve Kıymetlendirme Toplantısı”na katıldı.

Eğirdir Gölü’ne yönelik Su Hareket Planı’nı açıklayan Yumaklı, gölün ekosistemiyle, ziraî üretime katkısıyla, su potansiyeliyle stratejik değere sahip olduğunu söyledi.

Yumaklı, dünyanın artık yeni iklim gerçeğiyle karşı karşıya olduğuna dikkati çekerek, Akdeniz jenerasyonunda yer alan Türkiye’nin de bundan etkilendiğini kaydetti.

Eğirdir’in Beyşehir’den sonra sularından en fazla faydalanılan ikinci büyük göl olduğu bilgisini paylaşan Yumaklı, “3 bin 309 kilometrekare drenaj alanına, 478 kilometrekare yüzey alanına ve 4 milyar metreküp azamî depolama hacmine sahiptir. Ortalama derinliği ise 11 metredir lakin artık bu sayılar maalesef geride kalıyor zira son 10 yılda göl derinliği 11 metreden 6 metreye düşmüş, gölün hacmi yüzde 55 oranında azalarak 1,8 milyar metreküpe gerilemiştir.” diye konuştu.

Türkiye’nin uzun yıllar sıcaklık ortalamalarındaki değişimlere bakıldığında, son 5 yılda 0,9 santigrat derecelik artış gözlendiğini lisana getiren Yumaklı, Eğirdir Gölü Havzası’ndaki bu artışın 1,1 santigrat dereceyi bulduğunu söz etti.

Yumaklı, yağış ortalamalarında ise son 5 yılda yüzde 4’lük düşüş gözlenirken, Eğirdir Gölü Havzası’ndaki düşüşün yüzde 18 düzeyine ulaştığını söyledi.

Geçen sene göle giren akım ölçüsü 372 milyon metreküpken buharlaşma ölçüsünün 473 milyon metreküpe ulaştığını aktaran Yumaklı, göle giren sudan daha fazlasının buharlaştığını vurguladı.

Geçmişten bugüne Eğirdir Gölü ve havzasını güzelleştirmeye yönelik birçok faaliyet gerçekleştirdiklerinden bahseden Bakan Yumaklı, şöyle konuştu:

“1990’da hizmete aldığımız Yılanlı Derivasyonu ile Aksu Havzası’ndan bugüne kadar toplam 2,2 milyar metreküp su göle aktarılarak, gölün su ölçüsüne önemli manada katkı sağlanmıştır. Havzada bulunan 120 bin dekara yakın alanın çağdaş sistemle sulanması çalışması tamamlanmıştır. Geriye kalan açık sulama alanlarına ait modernizasyon çalışmalarına devam edilmektedir. Son periyotta ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile ortak çalışmalar yürütüyoruz. Bir yıl evvel Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız tarafından gölde paklık, göl tabanında dip çamuru paklığı üzere çalışmalara ait aksiyon planı açıklanmıştı.”

Göl havzasında birinci kez yapay zeka kullanılarak yazılım yapılacak

Eğirdir Gölü için 13 ana başlık ve 31 alt başlıktan oluşan “Eğirdir Gölü Su Aksiyon Planı”nı tamamladıklarını bildiren Yumaklı, şöyle devam etti:

“Üç temel stratejik amaç oluşturuldu. Birincisi suyu daha aktif ve adil kullanmak, ikincisi yeraltı ve yüzey sularını bilimsel temelde yönetmek, üçüncüsü ise doğal dengeyi ve ekosistemi korumak. Suyu daha aktif ve adil kullanmaktan kastımız, tüm Türkiye için bu kararlılığımız var. Her projede yeni yapılan sulama sistemlerinin tamamı kapalı. Lakin Eğirdir Gölü özelinde mevcuttaki açık sulama alanlarının kapalı sulama sistemleri haline getirilmesi. Bunun dışındaki öbür bütün projeleri şu an için durdurmuş vaziyetteyiz. Kaynaklarımızın tamamını buraya aktaracağız.”

Yumaklı, suyu merkeze alan üretim planlamasının Eğirdir’de de önemli formda uygulanacağını, suyu az tüketen eser desenine kademeli olarak geçeceklerini belirtti.

Yeraltı ve yüzey sularını bilimsel temelde yönetmek maksadına ait konuşan Yumaklı, “Mevcut Yılanlı Derivasyonu’na ek olarak Aksu Havzası’ndan göl beslenmesini artırmak için yılda 42 milyon metreküp su transferine yönelik işimizin imal ihalesini 8 Temmuz’da gerçekleştiriyoruz. Yeraltı sularının disiplin altına alınması için kayıt dışı kuyuları tespit ediyor, muhtaçlık olmayanları kapatıyoruz ve uygun olanlarını mevcut sulama sistemine dahil ediyoruz.” dedi.

Bilimsel dataların değerine işaret eden Yumaklı, göle düşen her damla suyu, çağdaş yağış ve buharlaşma istasyonlarıyla anlık takip edeceklerini söyledi.

Türkiye’de bir göl havzasında birinci kere yapay zeka kullanarak suyun aktif halde yönetilmesine ait yazılım çalışmalarına başlayacaklarını anlatan Yumaklı, doğal dengeyi ve ekosistemi korumak için balık avcılığının istilacı çeşitler dikkate alınarak yapılmasına ve endemik balık tiplerinin korunmasına yönelik çalışmaların planın içinde yer alacağını aktardı.

Yumaklı, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yapılacak taban temizliğinin akabinde kendilerinin de göle tekrar çamur ve gibisi gereçlerin akışını önleyecek yapısal önlemler alacaklarını vurguladı.

Öteki göllerde de çalışma yapılacak

Su verimliliği seferberliği kapsamında kentsel, ziraî ve endüstriyel su verimliliğinin güzelleştirilmesine yönelik çalışmalar yürüttüklerini tabir eden Yumaklı, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu aksiyon planı kapsamında 2025-2030 yılları ortasında yapılacak olan yatırımın toplam fiyatı 21 milyar lira olacak. Bu yatırımlar sayesinde Isparta’nın 6 yıllık içme-kullanma suyu muhtaçlığına karşılık gelen 150 milyon metreküp suyu yalnızca 1 yılda tasarruf etmiş olacağız. Gölün su ölçüsünü artırarak, göl düzeyinin yükselmesini sağlayacağız. Yeraltı sularımızı koruyacağız, gölün su kalitesini yükselteceğiz. Göl ve havzasının ekosistemini koruyacağız. Elma, kiraz, kayısı, şeftali, badem üzere eserlerin üretiminde ön plana çıkan bu yörede, bu hareket planı sayesinde ziraî üretimi garanti altına alacağız.”

Yalnızca bir gölü değil, bir kültürü, tarım mirasını, binlerce ailenin geçim kaynağını ve çocukların geleceğini savunduklarını belirten Yumaklı, “Eğirdir Gölü’nü korumak, yalnızca doğal varlığı değil, birebir vakitte bir milletin üretim gücünü, besin güvenliğini ve iklim direncini korumaktır.” formunda konuştu.

Bakan Yumaklı, “Eğirdir’den sonra Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca gölleri için de misal aksiyon planlarını hazırlayacağız.” bilgisini paylaştı.